فرهنگی برای زندگی بهتر درکنار یکدیگر

دیواندره

فرهنگی برای زندگی بهتر درکنار یکدیگر

ناآگاهی از فرهنگ شهرنشینی و قواعد رفتاری زندگی شهری، هزینه‌های زیادی به اداره‌کنندگان شهر، محیط شهری و ساکنان شهر تحمیل می‌کند که اثرات منفی این ناآگاهی مستقیماً معطوف به شهر و شهرداری می‌شود.

در این میان آموزش و تربیت شهروندان به نوعی سرمایه‌گذاری برای آینده کشور در تمامی ابعاد جامعه به شمار می‌آید و می‌تواند در قالب مهارت‌های زندگی فردی و جمعی و به‌صورت برنامه‌ریزی آشکار و پنهان ارائه ‌شود. به وسیله این آموزش‌ها، افراد جامعه فرهنگ شهروندی را کسب کرده و آمادگی لازم برای زندگی شهری را پیدا می‌کنند.

سیر تحولاتی آموزش شهروندی در ساختار جامعه ایران از یک سابقه و قدمت تاریخی بسیار غنی برخوردار است. شهروندان ایرانی از ابتدا با آموزه‌های شهروندی و اخلاق برپایه یگانه‌پرستی آشنایی داشتند. با ورود اسلام، این آموزه‌‌ها با تکیه بر آیین و فضایل اخلاقی و اسلامی ارائه و بر محور اخلاق، اطاعت از والدین، فرمانبرداری از حکومت اسلامی، وظیفه‌شناسی و نیکوکاری به یکدیگر و... بنا شد. در دنیای امروز، نحوه ارائه این آموزه‌ها تغییر و به شکل‌های دیگر بروز پیدا کرده است. استفاده از روش‌های نوین آموزش شهروندی مانند نصب بنرهای توصیه‌ای در بزرگراه‌ها، خیابان‌ها و معابر، اجرای تئاترهای خیابانی، ایستگاه‌های سیار آموزش شهروندی و ارائه پوسترها و کتابچه‌های آموزش شهروندی در این ایستگاه‌ها از جمله راه‌هایی است که در چند سال اخیر آموزش‌های لازم برای زندگی شهری را به شهروندان انتقال می‌دهند.

همچنین از مهمترین روشهای نوین آموزش شهروندی می توان به نقش قدرتمند رسانه ها اشاره نمودشهروند، فراتر از ساكن شهر و كسي است كه قواعد زندگي شهري و ارزش هاي اخلاقي آن را مي شناسد، ايفاگر نقش مشاركتي در اداره زندگي، و برخوردار از حقوق و تكاليف شناخته شده است. با همه اين حرف ها اگر قرار باشد شهرنشين به شهروند موثر و كار آمد تبديل شود، بايد براي رسيدن به اين هدف به توانمندي و كاركرد رسانه ها بپردازيم. رسانه ها مي توانند زمينه هايي را برايافزايش مهارت هاي شهروندي ايجاد كنند. براي مثال اگر بتوانند يك نگرش قوام يافته را نسبت به ارزش هاي اجتماعي ايجاد كنند و يا نسبت به فرهنگ، آداب و سنن ايجاد حساسيت كنند مي توانند در اين امر موثر واقع شوند. همچنين رسانه ها درزمينه هاي ديگري مثل احترام به شان و منزلت انساني، صلح و محيط زيست پايدار را نيز مي توانند ايفاي نقش كنند. اين زمينه ها ، مهارت هاي شهروندي را به وجود مي آورند و تبديل شهر نشين به شهروند را تسهيل مي كنند.

آموزشهايي كه در بحث شهروندي مي توانند از طريق رسانه ها ارائه شوند، به دو گروه آموزش مستقيم و آموزش غير مستقيم تقسيم مي شود. براي هر يك از آموزش هاي مستقيم و غير مستقيم مي توان مثال هايي را در نظر گرفت. براي مثال زماني كه يك نفر در يك برنامه تلويزيوني مي آيد و به صورت مستقيم با مردم راجع به يك موضوع خاص صحبت مي كند، اين نوع آموزش از نوع مستقيم است. آموزش غير مستقيم در قالب فيلم، سريال، بازي، خبر، سرگرمي، مسابقه، تفريح و... مي تواند باشد. مجموع آموزش هاي مستقيم و غير مستقيم به شكل گيري هنجارها، باورها، ارزش ها و رفتار ها كمك مي كند. از طريق پخش خبر ، نمايش فيلم، سريال، آگهي، مسابقات، سرگرمي، بازي و... مي توان انتظار اجتماعي شدن ثانويه را داشت. همه اين آموزش ها كه از طريق رسانه شكل مي گيرد به مهارت آموزي شهروندان كمك مي كند.

براي تحول وضع موجود ، بايد يك نگاه رو به آينده وجود داشته باشد و با اين نگاه طراحي و اجراي برنامه هاي تحولي، بنيادي و فراگير انجام شود. همچنين مي توان از ظرفيت هاي موجود رسانه هاي خرد و كلان كمك گرفت. استفاده از دانش روز آمد و تجارب جهاني با رويكرد عمومي انساني و آينده نگر، از طريق چالش ها و فرصت ها ي موجود و به كارگيري هوشمندانه از رسان هها و فن آوري هاي نوين نيز مي تواند به ما در اين امر كمك كند.به طور كل هر اقدامي بايد از خود شروع شود و نگاه از بالا به پايين، سازماني و سلطه جويانه به مخاطب عوض شود. هيچ آموزش شهروندي قرين با موفقيت نخواهد بود مگر اين كه شهروندان خودشان به عنوان برنامه ريز، سياست گزار، پيام آفرين، ارزياب برنامه ها و توزيع كننده پيام نقش و سهم فعال داشته باشند.

نظرات شما عزیزان:

احمد